Renesys brengt risico’s op black-out wereldwijd in kaart

• Door
• Jeroen Mulder
• geplaatst op
• 3 december 2012 13:00 uur

Het lijkt zo’n triviale vraag: zou dit ook in ons land kunnen gebeuren? Syrië werd vorige week volledig afgesloten van het internet. Daarna werd internetonderzoeker Renesys overspoeld met vragen of dit ook in andere landen zou kunnen gebeuren en wat dan het effect zou zijn op de internationale internetinfrastructuur. Omdat de organisatie dezelfde vraag ook al kreeg tijdens de opstand in Egypte, besloot Renesys het maar eens grondig uit te zoeken. Conclusie: in landen waar meer dan veertig ISP’s operationeel zijn, is de kans op een volledige black-out nihil.

De achterliggende vraag is vooral hoe het mogelijk is om een land volledig van het internet af te sluiten. In een blog op renesys.com legt James Cowie uit dat dit eigenlijk alleen kan in landen waar de internetinfrastructuur in handen is van een of twee partijen. In veel landen is dat traditioneel de voormalige telecomoperator die niet zelden een volstrekt monopolie hadden op de verbindingen. Landen waar internetverbindingen een monopolie zijn, zullen voor bedrijven minder aantrekkelijk zijn om in te vestigen. Immers, bedrijven zijn anno 2012 sterk afhankelijk van internetdiensten en kunnen het risico niet lopen op ernstige verstoringen in de verbindingen. Let wel: het is nog niet eens zo heel lang geleden dat ook in Nederland dat monopolie rustte bij de PTT, de voorloper van KPN.

Verrassend
De kaart die Renesys maakte van ‘kwetsbare’ landen is in dat opzicht best verrassend. Het is namelijk echt niet alleen een probleem in totalitaire staten. Renesys pastte de volgende verdeelsleutel toe om het risico letterlijk in kaart te brengen: landen met slechts een of twee internationaal opererende internetproviders zijn extreem kwetsbaar, landen met minder dan tien service providers lopen een aanzienlijk risico, landen tussen tien en veertig hebben een gering risico en landen met meer dan veertig actieve providers zullen een black-out zeer waarschijnlijk nooit meemaken.

Landen in de eerste categorie zijn inderdaad de totalitaire staten, al dan niet in (burger)oorlogen verwikkeld. Maar ook Groenland valt in die categorie, zij het vooral om bedrijfseconomische reden: dat land is voor providers domweg niet interessant. Daarna zijn er een behoorlijk aantal landen waar een zeker risico aanwezig is: ook in Europa. Turkije, Griekenland en Portugal zijn de meest opvallende. Bedrijven die in die landen vestigingen hebben en gebruikmaken of zelfs afhankelijk zijn van internet(diensten), lopen dus wel degelijk een risico. Datzelfde geldt voor hosters die mogelijk kijken naar goedkopere vestigingsplaatsen voor datacenters en hun blik laten vallen op voormalige oostbloklanden, India en China. De kans op volledig afsluiten van het internet is weliswaar klein, maar wel aanwezig.