- Door
- Edwin Feldmann
- geplaatst op
- 19 september 2014 08:00 uur
Van wie is een country code toplevel domein (ccTLD) eigenlijk? In ieder geval is het geen eigendom van een staat of registry. Zoveel is duidelijk geworden bij een heel opmerkelijke rechtszaak in de Verenigde Staten om het Iraanse ccTLD .ir.
Volgens de ICANN kan een partij via de rechter daarom geen beslag laten leggen op een ccTLD.
Maarten Simon, Senior Legal & Policy Manager bij de SIDN, legt de zaak uit: “Kort gezegd komt het erop neer dat een groep mensen die kennelijk door de Iraanse overheid zijn vervolgd in Amerika naar een rechtbank zijn gegaan en in een civiele zaak tegen de staat Iran een schadevergoeding hebben gevorderd. De rechtbank heeft deze vordering (in ieder geval voor een gedeelte) toegewezen.”
“Vervolgens proberen deze mensen Iran zover te krijgen dat Iran de toegewezen schadevergoeding ook daadwerkelijk betaalt. Kennelijk weigert Iran dit en hebben de betrokkenen besloten om met het vonnis in de hand beslag te laten leggen op Iraanse eigendommen in de VS om die beslagen eigendommen vervolgens door een deurwaarder bij opbod te laten verkopen en de opbrengsten hiervan te gebruiken om Iran gedwongen de toegwezen schadevergoedingen te laten voldoen.”
Volgens Simon heeft iemand daarbij gedacht dat de root van het DNS in de VS draait en wordt beheerd en dat het .ir-toplevel domein in de root staat. Dus is geprobeerd om beslag te laten leggen op het ccTLD .ir.
“Los van het feit dat het in onze ogen niet wenselijk zou zijn dat je bij ICANN beslag zou kunnen leggen op een landencode, is het ook juridisch volkomen onmogelijk”, stelt Simon. “Een van die vele stellingen die de ICANN heeft ingenomen, is de stelling dat ccTLD’s geen eigendom zijn van een land. De SIDN bijvoorbeeld is wel de registry voor het .nl-domeinnaam, maar dat is, hoewel wij een zeer grote mate van zeggenschap met betrekking tot het domein hebben, iets anders dan dat wij eigenaar zouden zijn.”
Vrijwillig
De rol van een registry als beheerder is vastgelegd in RFC-1591. Maar dat de SIDN die richtlijn volgt, is een vrijwillige keuze, aldus Simon. “Er bestaan nu eenmaal geen wereldwijde bindende regels over de rol van de registry en de verhouding tot de delegatie in de root.”
Volgens de beheerder van de root is de SIDN echter wel de enige partij die wijzigingen met betrekking tot de verwijzing voor het .nl-domein in de root kan doorgeven. Al ligt dat daar geen wet, verdrag of contract aan ten grondslag.
“Juridisch technisch beschouwen wij domeinnaamhouders overigens ook niet als de eigenaren van een domeinnaam, maar op basis van de overeenkomst met de SIDN hebben zij wel alle rechten om over de domeinnaam te beschikken.”
Eigendoms- en vermogensrecht
Volgens Daan Kramer, juridisch adviseur bij ICTRecht, is het inderdaad zo dat een domeinnaam niet wordt beschouwd als eigendomsrecht omdat een domeinnaam juridisch gezien niet wordt gekwalificeerd als een ‘zaak’. Een houder van een domeinnaam verkrijgt dan ook een gebruiksrecht wat wil zeggen dat de houder van een domeinnaam deze (uiteraard wel op een rechtmatige manier) mag gebruiken, verhuren, verpanden et cetera, maar het nooit zijn eigendom kan worden.
Wel wordt een domeinnaam steeds vaker gekwalificeerd als een vermogensrecht omdat ze aan de lopende band tegen een vergoeding aan een andere eigenaar worden overgedragen, volgens Kramer. “Een eenduidig antwoord over de juridische status van een domeinnaam is er dan ook niet. Evenmin bestaat er zoiets als domeinnaamwetgeving.”